Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących

im. 9 Drezdeńskiej Brygady Artylerii
i Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Morągu

Zagraniczne
praktyki zawodowe

Rekrutacja
2024/25

PRZEJDŹ>



Patron szkoły

24 Marca 2013 godz: 18:49:17

11 października 1975 roku Szkole nadano imię - 9 Drezdeńskiej Brygady Artylerii i wręczono sztandar, ufundowany przez Komitet Rodzicielski.

Historia Patrona szkoły

9 Drezdeńska Brygada Artylerii Przeciwpancernej 

Brygada została sformowana latem 1944 roku w rejonie Chełma na podstawie rozkazu ND WP
z dnia 20 sierpnia 1944 roku.W październiku 1944 roku brygada weszła w skład 2 Armii WP.

20.08.1944 rozkaz nr 8/Org o sformowaniu jednostki 10.10.1944 rozkaz nr 29/Org o włączeniu 

w skład 2 Armii WP 31.10.1944 zaprzysiężenie brygady w Chełmie

Oficerowie rekrutowani byli na wyzwolonych terenach. Wobec braku kadr (niewola niemiecka, Zbrodnia katyńska, PSZ na Zachodzie), polscy oficerowie byli uzupełniani kadrami
z Armii Czerwonej.

Brygada cierpiała też na brak wykształconej kadry podoficerów. Braki te stopniowo likwidowano przez szkolenie nowej kadry z wyróżniających się rekrutów.

Szeregowi pochodzili głównie z poboru z Ziemi Chełmskiej i nie mieli przedtem styczności
z artylerią.

4.09.1944 został wydany rozkaz nr 01 polecający rozpocząć szkolenie od 15.09 z zakończeniem do 30.11. Celem szkolenia było przygotowanie pułków do walki z bronią pancerną i wsparcie piechoty w formie przeciwpancernego rejonu obronnego. Codzienne szkolenie trwało po 12 godzin dziennie, w trudnych warunkach bytowych i przy braku sprzętu.

Równolegle oficerowie byli dokształcani w ramach grup szkoleniowych.

Struktura organizacyjna brygady

Dowództwo 9 Drezdeńskiej Brygady Artylerii Przeciwpancernej:
dowódca brygady - płk F.N.Skugarewski
zastępca dowódcy do spraw polityczno-wychowawczych - mjr Z.Z.Radzikowski
pomocnik dcy ds. technicznych kpt I.N.Torochin
adiutant dcy - ppor D.J.Kołtunow
szef sztabu brygady ppłk A.F.Poliszczuk
zastępca szefa sztabu mjr J.A.Nikitin (do 29.01.1945)
zastępca szefa sztabu kpt M.N.Murzin (od 29.01.1945)
kwatermistrz ppłk N.M.Masłowski

Oddziały
53 Pułk Artylerii Przeciwpancernej
56 Pułk Artylerii Przeciwpancernej
72 Pułk Artylerii Przeciwpancernej
11 Park Artylerii
Bateria Dowodzenia

Etat przewidywał 1439 żołnierzy. Każdy z trzech pułków artylerii przeciwpancernej posiadał
w swoim składzie dowództwo, kwatermistrzostwo, pluton dowodzenia, pluton parkowy, pluton gospodarczy i warsztat puszkarsko-rusznikarski oraz sześć baterii przeciwpancernych. Każda
z baterii miała pluton dowodzenia i dwa plutony ogniowe po dwa działony.

Uzbrojenie

Na uzbrojeniu brygady znajdowały się:
24 x 76 mm armaty dywizyjne (ZiS-3), tylko 53 ppanc
48 x 57 mm armaty przeciwpancerne wz. 1943 (ZiS-2), tylko 56 i 72 ppanc
72 x rusznice przeciwpancerne
36 x ciężkich karabinów maszynowych

 

Brygada została rozformowana w terminie do 30 września 1945 roku. Na jej bazie został zorganizowany 55 Pułk Artylerii Lekkiej oraz cztery dywizjony artylerii przeciwpancernej dla dywizji piechoty.

4 maja 1967 roku 55 Drezdeński Pułk Artylerii przyjął dziedzictwo tradycji i numer 9 BAPpanc.

Działania bojowe

Brygada przeznaczona była do wsparcia działań ofensywnych na szczeblu dywizji piechoty (DP). Organizacyjnie podporządkowana była Dowództwu Artylerii 2 Armii WP, która przydzielała ją do dyspozycji dywizji piechoty w zależności od potrzeb operacyjnych. Dawało to możliwość koncentracji dużej siły ognia przy przełamywaniu linii obronnych przeciwnika przez DP poprzez zmasowaną nawałę ogniową, za którą szło niszczenie ujawniających się punktów oporu.
W czasie działań baterie często zmieniały pozycje by utrudnić ich lokalizację jak również by zapewniać bliskie wsparcie posuwającym się oddziałom DP.

Brygada jako taka nie była w stanie samodzielnie prowadzić działań ofensywnych (brak
w składzie jednostek piechoty). Dysponując dużą siłą ognia, była jednak w stanie powstrzymywać silne ataki piechoty wspartej bronią pancerną i w razie potrzeby osłaniać odwrót jednostek piechoty czy też swój własny.

W czasie walk i postoju, oddziały formowały przeciwpancerny rejon obronny, by być w stanie udzielić wsparcia piechocie i bronić swoich pozycji w wypadku ataku nieprzyjaciela.

W trakcie przemarszu, po dokonanej koncentracji, dowództwo brygady posuwało się na czele jednostki, a za nimi przemieszczały się kolejne pułki. W czasie zmiany miejsca postoju, zwłaszcza przy przemieszczaniu się przez słabo rozpoznane lub nieokupowane przez piechotę tereny, posuwające się kolumny były podatne na ataki nieprzyjaciela.

Jednostka nie posiadała własnej obrony przeciwlotniczej - przemarsze odbywały się głównie nocą, przy zaciemnieniu.

9 BAP, w ramach 2 Armii WP, początkowo przewidziana była do działań na Pomorzu Zachodnim. Przemarsz do frontu w okresie lutego – marca odbywał się w warunkach ostrej zimy – przy trwających mrozach i zamieciach śnieżnych przez Mazowsze na Pomorze Zachodnie.

W trakcie postoju w Wionczynie odbyło się ostre strzelanie szkolne do znalezionego czołgu PzKpfw VI Tiger, pokazując skuteczność używanej broni.

Wobec ustania walk na Pomorzu, 2AWP została przeznaczona do działań na Dolnym Śląsku,
a następnie do wsparcia ofensywy nad Nysą Łużycką. 9 BAP przeszła w ten rejon w marcu-kwietniu 1945. Przemarsze były dokonywane nocą, przy całkowitym zaciemnieniu. W sumie pokonano odległość około 1100 km.

16.04.1945 brygada forsowała Nysę Łużycką. Wspierała ogniem działania 8 DP. 53 ppanc współdziałał z 36 pułkiem piechoty, 56 ppanc z 34 pp, 72 ppanc z 32 pp. Po nawale ogniowej
i zniszczeniu punktów oporu, jednostki przeprawiły się na drugi brzeg za postępującymi oddziałami piechoty.

17.04.1945 wspierała piechotę 8 DP w ofensywie w kierunku na Niesky i przeprawiła się przez Weisser Schöps i kanał Neugraben.

18.04.1945 8 DP wspierana przez 9 BAP zajęła rubież Quitzdorf – Kaana, odpierając silne ataki nieprzyjaciela idące z południa, lewej flanki kierunku działania 8DP. Ataki te były początkiem kontrofensywy niemieckiej idącej na odsiecz Berlinowi.

19.04.1945 4 bateria 56 pappanc stoczyła nocny bój z atakującymi czołgami wspartymi piechotą.

20.04.1945 9 BAP otrzymała rozkaz podporządkowujący ją 9 DP. Realizacja rozkazu wymagała ześrodkowania w okolicach Niesky i przemarszu w 21.04 około 30 km na zachód przez niedostatecznie rozpoznane tereny. W czasie przemarszu, oddziały 53 ppanc zostały zaatakowane pod Diehse co doprowadziło do odcięcia baterii 3-6 od dowództwa pułku z bateriami 1,2. Odcięte oddziały po rozwinięciu się pod ogniem n-pla odparły serie ataków piechoty wspartej czołgami. Tego samego dnia, baterie zostały powtórnie zaatakowane pod Sproitz. Odcięte od dowództwa oddziały dołączyły do reszty pułku dopiero 30.04. W tym okresie baterie te wspołpracowały z Armią Czerwoną przy odparciu kontrofensywy niemieckiej,
w kierunku na Budziszyn.

Reszta brygady kontynuowała przemarsz do 9DP, do której dołączyła 22.04 w okolicy Schwarze Elster.

23.04. 1945 8 DP i 9DP będąc odcięte od reszty 2 Armii WP, przeszły do obrony w okolicach Pulsnitz. W tych warunkach 9 BAP sformowała rubież obronną dla wsparcia obu DP. Wobec odcięcia od zaplecza oddziały nie otrzymały uzupełnień amunicji i materiałów pędnych.

W dniach 23-26.04 9 BAP wspierała obronę 8 i 9 DP w regionie Pulsnitz - Großröhrsdorf przed skoncentrowanymi atakami sił niemieckich. Wobec częściowego załamania się obrony, brygada wycofała się osłaniając odwrót DP i ponosząc znaczne straty w ludziach i sprzęcie.

26-29.04 wraz z 9 DP 9 BAP przebijała się w ciężkich walkach w kierunku na północny – wschód przez Elstra, Kuckau. Wspierała ataki piechoty niszcząc punkty oporu, bądź też odpierała ataki wojsk pancernych nacierających w pościgu na 9 DP. Pozwoliło to na wyrwanie się z okrążenia
i uniknięcie rozbicia jednostek WP. Zniszczona została znaczna część sprzętu pancernego atakującego przeciwnika, przy dużych stratach własnych (180 zabitych lub zaginionych w okresie 23-29.04) i utracie znacznej części sprzętu.

29.04 oddziały 9 DP i 9 BAP dotarły w okolicach Königswartha (Rakecy)/Wartha do rubiezy 14 DP gwardii wychodząc ze stanu zagrożenia.

01.05 9 BAP przeszła w okolice Spreefurt, jako odwód przeciwpancerny 2 Armii WP, organizując przeciwpancerny rejon obronny wokół tej miejscowości. Otrzymała tam zaopatrzenie w amunicje
i materiały pędne.

5.05.1945 Brygada otrzymała rozkaz przejścia do Schönau by wziąć udział w zaplanowanym na 7.05 natarciu w ramach operacji praskiej. Jednostka stanowiła odwód przeciwpancerny 2 Armii; jedynie w okresie przygotowywania artyleryjskiego miała wspierać natarcie 9 DP.

7.05.1945 Wobec wycofania się nieprzyjaciela, cały związek 2 Armii przeszedł w pościg za odchodzącym wrogiem. Brygada nie prowadziła ognia, posuwając się za oddziałami 9 DP.

Szlak bojowy 9 Brygada Artylerii Przeciwpancernej zakończyła 10.05 w miejscowości Karavare, Czechy.

W okresie ciągłych walk 16-30.04 9BAP spełniła wyznaczone jej zadania wspierając 8 i 9 DP zarówno w działaniach ofensywnych jak i obronnych. Wchodzące w jej skład pułki zniszczyły znaczną część sprzętu pancernego wroga (40 czołgów i dział pancernych, 19 dział, 10 baterii moździerzy , 67 ckm...) za cenę jednak znacznych strat własnych: około 240 zabitych i zaginionych oraz 200 rannych, spośród 1679 osób według stanu z 16.04. Stosunkowo duże były straty sprzętu zrozumiałe przy nieustannie toczonych walkach – pozostało 18 z 48 dział 57mm
i 23 z 30 dział 76mm oraz 110 ze 173 pojazdów taboru samochodowego.

Na podkreślenie zasługuje dobry poziom dowodzenia i wyszkolenia jednostki – zarówno w działaniach ofensywnych czy obronnych.Przykładem może być wspieranie 8 DP przy forsowaniu Nysy Łużyckiej czy otwieraniu drogi jednostkom 9 DP w bitwach pod Elstra i Kuckau by zapobiec okrążeniu zgrupowania. Podobnie w działaniach obronnych – jak na przykład w bitwie pod Diehse, gdzie zaatakowana została przemieszczająca się kolumna 53 ppanc czy też osłona odwrotu spod Großröhrsdorf, gdzie 56 i 72 ppanc do końca osłaniały odwrót 9 DP, za cenę dużych strat osobowych i utraty większości sprzętu.

19 sierpnia 1945 roku brygada otrzymała nazwę wyróżniającą "Drezdeńska". Po zakończeniu działań wojennych stacjonowała w rejonie Śremu. Tam otrzymała sztandar ufundowany przez społeczeństwo Śremu.

Brygada została rozformowana w terminie do 30 września 1945 roku. Na jej bazie został zorganizowany 55 Pułk Artylerii Lekkiej oraz cztery dywizjony artylerii przeciwpancernej dla dywizji piechoty.

4 maja 1967 roku 55 Drezdeński Pułk Artylerii przyjął dziedzictwo tradycji i numer 9 BAPpanc.

 

 

administrator



Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcacych im. 9 Drezdeńskiej Brygady Artylerii w Morągu, ul. Kujawska 1
tel./fax (089) 757 2670, poczta elektroniczna: mgzszio@poczta.onet.pl
autor: Grzegorz Malinowski